Το τουρκικό ΥΠΕΞ προχώρησε ξανά στην αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε νησιά και σχηματισμούς μετά τις ανακοινώσεις Μητσοτάκη για την ανακήρυξη των θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο (Νότιες Κυκλάδες) συνολικής έκτασης 27.500 km2.

Μέσα από επίσημες ανακοινώσεις και στοχευμένες διαρροές σε κρατικά μέσα ενημέρωσης η Άγκυρα κλιμακώνει την αντεπίθεσή της – σε επικοινωνιακό τουλάχιστον επίπεδο -έναντι της ελληνικής πρωτοβουλίας να θεσμοθετηθούν τα δύο Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα.

Οι ανακοινώσεις στην Αθήνα προκάλεσαν έντονο εκνευρισμό στην Άγκυρα με τουρκικά δημοσιεύματα να προεξοφλούν την οργή της κυβέρνησης Ερντογάν ενώ και στις επίσημες τοποθετήσεις του τουρκικού ΥΠΕΞ επαναλήφθηκαν οι ισχυρισμοί περί «απόπειρας μεταβολής του status quo στο Αιγαίο» και η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε νησιά και βραχονησίδες.

Από τις διαρροές της τουρκικής κυβέρνησης στο πρακτορείο Anadolu φαίνεται επίσης ότι η Τουρκία δεν προτίθεται να αφήσει αναπάντητη την ελληνική πρωτοβουλία για την ανακήρυξη θαλάσσιων πάρκων και εξετάζει πλέον τη θέσπιση αντίστοιχων τουρκικών θαλάσσιων περιοχών. «Το επόμενο βήμα που θα γίνει θα είναι να ανακηρύξει η Τουρκία τα δικά της θαλάσσια πάρκα αναφέρει χαρακτηριστικά το τουρκικό πρακτορείο.

Η Αθήνα δεν αναμένεται να παίξει το χαρτί της κλιμάκωσης που επιδιώκει η Άγκυρα, ωστόσο το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών φρόντισε να απαντήσει άμεσα στην ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ ξεκαθαρίζοντας ότι το καθεστώς του Αιγαίου είναι ξεκάθαρο, και ότι οι αναφορές σε ημίκλειστες θάλασσες είναι ανεδαφικές. Στα αξιοσημείωτα της ελληνικής αντίδρασης ήταν επίσης και η πρόσκληση στην Τουρκία σε διάλογο για τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ «με βάση το διεθνές Δίκαιο»

Η τουρκική αντίδραση

Κάνοντας λόγο για «μονομερείς ενέργειες» η Άγκυρα υποστηρίζει ότι τα Θαλάσσια Πάρκα που θα κηρυχθούν στο Αιγαίο Πέλαγος «δεν θα έχουν νομικές συνέπειες στο πλαίσιο διασυνδεδεμένων ζητημάτων του Αιγαίου μεταξύ των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένων γεωγραφικών σχηματισμών των οποίων η ιδιοκτησία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες».

«Οι μονομερείς ενέργειες θα πρέπει να αποφεύγονται σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες όπως στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο», τονίζει το τουρκικό ΥΠΕΞ, λέγοντας ότι «η Τουρκία θα ανακοινώσει επίσης τα έργα της που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος στις θαλάσσιες περιοχές τις επόμενες ημέρες».

Αναλυτικά η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ:

«Στις 21 Ιουλίου του 2025, η Ελλάδα κήρυξε δύο Θαλάσσια Πάρκα, ένα στο Αιγαίο Πέλαγος και το άλλο στο Ιόνιο Πέλαγος. Αμέσως μετά την ανακοίνωση αυτής της πρωτοβουλίας από την Ελλάδα πέρυσι, το Υπουργείο μας επανέλαβε σε ανακοίνωσή του στις 9 Απριλίου 2024 ότι τα Θαλάσσια Πάρκα που θα κηρυχθούν στο Αιγαίο Πέλαγος δεν θα έχουν νομικές συνέπειες στο πλαίσιο διασυνδεδεμένων ζητημάτων του Αιγαίου μεταξύ των δύο χωρών, συμπεριλαμβανομένων γεωγραφικών σχηματισμών των οποίων η ιδιοκτησία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες.

Τα σημεία που αναφέρονται στη δήλωσή μας εξακολουθούν να ισχύουν σήμερα.

Οι μονομερείς ενέργειες θα πρέπει να αποφεύγονται σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες όπως στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. Το διεθνές ναυτικό δίκαιο ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ παράκτιων κρατών σε αυτές τις θάλασσες, συμπεριλαμβανομένων και των περιβαλλοντικών ζητημάτων.

Σε αυτό το πλαίσιο, θα θέλαμε να σας υπενθυμίσουμε ότι η Τουρκία, ως παράκτιο κράτος στο Αιγαίο Πέλαγος, είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα.

Από την άλλη πλευρά, επαναλαμβάνουμε ότι, όπως και στο παρελθόν έτσι και σήμερα δεν θα αποδώσουν κανένα αποτέλεσμα, οι προσπάθειες εκμετάλλευσης παγκόσμιων αξιών όπως η προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο διασυνδεδεμένων ζητημάτων του Αιγαίου και ζητημάτων που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, βραχονησίδων και νησίδων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες.

Η Τουρκία θα ανακοινώσει επίσης τα έργα της που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος στις θαλάσσιες περιοχές τις επόμενες ημέρες.

Θα θέλαμε να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία για να τονίσουμε ότι η Τουρκία διατηρεί τη θέση της ότι πρέπει να υιοθετηθεί μια ειλικρινής και ολοκληρωμένη προσέγγιση για την επίλυση ζητημάτων με βάση το διεθνές δίκαιο, την ισότητα και την καλή γειτονία, στο πλαίσιο της Διακήρυξης των Αθηνών για τις Φιλικές Σχέσεις και την Καλή Γειτονία της 7ης Δεκεμβρίου 2023, η οποία αντικατοπτρίζει το πνεύμα που και τα δύο μέρη επιθυμούν να διατηρήσουν στις σχέσεις τους με την Ελλάδα».

Απάντηση του ΥΠΕΞ: «Ξεκάθαρο το καθεστώς του Αιγαίου, ανεδαφικές οι αναφορές σε ημίκλειστες θάλασσες»

Άμεση ήταν η απάντηση της Αθήνας προς την Άγκυρα, που επιχείρησε να θέσει ζητήματα κυριαρχίας σε ελληνικά νησιά με αφορμή την κήρυξη δύο νέων θαλάσσιων πάρκων στο κεντρικό Αιγαίο.
Στην ανακοίνωση του ΥΠΕΞ αναφέρονται τα εξής:

Η καθιέρωση των Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων στο Ιόνιο και στο Αιγαίο Πέλαγος γίνεται με αμιγώς περιβαλλοντικά κριτήρια σε περιοχές ελληνικής κυριαρχίας.

Αναφορές σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες είναι εντελώς ανεδαφικές.

Το νομικό καθεστώς στο Αιγαίο είναι ξεκάθαρο. Η ελληνική κυριαρχία στην περιοχή αυτή ορίζεται σαφώς και οριστικώς από διεθνή συμβατικά κείμενα.

Η Ελλάδα τάσσεται παγίως υπέρ του διαλόγου με την Τουρκία, με στόχο τη διευθέτηση της μοναδικής ελληνοτουρκικής διαφοράς, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αυτή της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των δύο χωρών.

zougla