Η λειψυδρία δεν οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικά αίτια και την κλιματική κρίση - Είναι πολυπαραγοντικό πρόβλημα στενά δεμένο με πολιτικές αποφάσεις και με ελλείψεις στις υποδομές

Η λειψυδρία χτυπά ανελέητα την Ελλάδα. Σε πολλές περιοχές της χώρας, έχει σημάνει συναγερμός καθώς λίμνες και φράγματα «στεγνώνουν». Τον τελευταίο 1,5 χρόνο, 39 Δήμοι έχουν ζητήσει να κηρυχτούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας λόγω του προβλήματος που αντιμετωπίζουν με τη λειψυδρία.

Και οι προβλέψεις για το μέλλον είναι δυσοίωνες, ελέω κλιματικής κρίσης, η οποία πάντως χρησιμοποιείται συστηματικά ως άλλοθι για πάσης φύσεως κυβερνητική αδράνεια. Η έλλειψη νερού —ειδικά αρδευτικού, αλλά όλο και συχνότερα και υδρευτικού— δεν οφείλεται αποκλειστικά σε φυσικά αίτια, όπως η ξηρασία ή η μείωση των βροχοπτώσεων. Αντίθετα, είναι το αποτέλεσμα χρόνιων πολιτικών αποφάσεων και ελλείψεων στις υποδομές.

Η απουσία σύγχρονων αρδευτικών και υδροδοτικών έργων, καθώς και η ανύπαρκτη συντήρηση των ήδη υπαρχόντων, έχουν μετατρέψει πολλές περιοχές της χώρας —αγροτικές και τουριστικές— σε άνυδρες ζώνες. Το υφιστάμενο αρδευτικό δίκτυο παρουσιάζει εικόνα εγκατάλειψης, επιβεβαιώνοντας ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο φυσικό, είναι επιπλέον πρόβλημα διαχείρισης και πολιτικών επιλογών.
Εικόνα εγκατάλειψης

Ενδεικτική είναι η κατάσταση στην ΕΥΔΑΠ, η οποία διαχειρίζεται ένα σημαντικό μέρος των υδάτινων πόρων της χώρας. Σύμφωνα με όσα είπε ο εκπρόσωπος των Εργαζομένων, Γιώργος Αλεξανδράκης στην «Κοινωνία Ώρα MEGA», το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ είναι παλιό, έχει σοβαρότατες βλάβες και τεράστιες ανάγκες συντήρησης. Παραμένει όμως υποστελεχωμένο.

«Έχουμε σοβαρότατες βλάβες έχουμε προβλήματα όσον αφορά στο δίκτυο. το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ είναι ένα παλαιό δίκτυο ηλικίας 59 ετών και τα χιλιόμετρα που καλύπτει αυτό το δίκτυο είναι 14.500. Άρα μιλάμε για ένα μεγάλο, παλαιό δίκτυο το οποίο έχει τεράστιες ανάγκες συντήρησης.

Έχουμε βλάβες και προσπαθούμε να τις αποκαταστήσουμε αλλά έχουμε προβλήματα λόγω της μεγάλης υποστελέχωσης. Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο στην ύδρευση αλλά και στην υποστελέχωση. Τον χειμώνα είχαμε σοβαρότατα προβλήματα με τα καπάκια. Όλα αυτά οφείλονται στην υποστελέχωση που υπάρχει και δεν μας δίνει την δυνατότητα της άμεσης επέμβασης», τόνισε.

«Υπάρχουν δίκτυα στην ανατολική Αττική που δεν έχει παραλάβει η ΕΥΔΑΠ αλλά μπορώ να σας μιλήσω για τα δίκτυα που έχουμε υπό την ευθύνη μας. Ένας ενδεικτικός αριθμός κλήσεων στο call center για απώλεια νερού είναι περίπου στις 250 κλήσεις ανά ημέρα», σημείωσε ο κ. Αλεξανδράκης.

Μειωμένα αποθέματα νερού στην Αττική

Αποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία του ΟΟΣΑ ο οποίος στην τελευταία του έκθεση για τις Παγκόσμιες Προοπτικές Ξηρασίας 2025 αναφέρει ότι το ποσοστό του νερού που πάει χαμένο από τα συστήματα ύδρευσης στην Ελλάδα πλησιάζει το 30%.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι εντός μίας τριετίας – από το 2022 έως σήμερα – τα αποθέματα υδάτων από τους ταμιευτήρες που υδροδοτούν την Αττική περιορίστηκαν σχεδόν στο μισό. Ειδικότερα από τις 17 Φεβρουαρίου έως και 17 Μαρτίου, τα ημερήσια απολήψιμα αποθέματα υδάτων ήταν περίπου στα 665 εκατ. κυβικά μέτρα ημερησίως. Δηλαδή ήταν μειωμένα κατά περίπου 26% σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι οπότε τα ημερήσια αποθέματα ήταν γύρω στα 900 εκατ. κυβικά μέτρα/μέρα.

Τις ημέρες 17 Φεβρουαρίου με 17 Μαρτίου του 2023 τα απολήψιμα αποθέματα υδάτων έφταναν τα 1,1 δισ. κυβικά μέτρα/ημέρα και τις αντίστοιχες του 2022 και 2021, άγγιζαν τα 1,3 δισ. κυβικά μέτρα ανά ημέρα.
Στερεύουν γεωτρήσεις, κατεβαίνουν οι στάθμες σε λίμνες

Οι επιστήμονες εδώ και καιρό σημειώνουν ότι «θα πρέπει να υπάρχει ένας κεντρικός φορέας διαχείρισης υδατικών πόρων που θα λειτουργεί αποκεντρωμένα και κεντρικά κάτω από ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο εκτίμησης, αξιοποίησης και διαχείρισης των υδατικών πόρων». Συμφωνούν ότι η λειψυδρία είναι ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα που απαιτεί συνδυασμό τεχνολογικών καινοτομιών, πολιτικών αποφάσεων και αλλαγής νοοτροπίας. Προειδοποιούν ότι χωρίς δραστικά μέτρα, η Ελλάδα μπορεί να αντιμετωπίσει μόνιμη λειψυδρία σε πολλές περιοχές έως το 2040, με τα νησιά και τη Νότια Ελλάδα να πλήττονται περισσότερο.

Η Θεσσαλία, μάλιστα, λόγω της εντατικής γεωργίας, κινδυνεύει να γίνει μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές, με πιθανές ελλείψεις νερού ακόμα και για ύδρευση. Στην περιοχή, όπου ακόμη δεν έχουν κλείσει οι πληγές από τον «Daniel», η στάθμη του νερού σε λίμνες όπως η λίμνη Πλαστήρα ή η λίμνη του Σμοκόβου, που τροφοδοτούν την άρδευση για εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα αγροτικής παραγωγής, είναι στα χαμηλότερα τους επίπεδα.

Ανάλογα προβλήματα και στην Κρήτη όπου γεωτρήσεις στερεύουν και το νερό μεταφέρεται με βυτία για να μην διακοπεί η ύδρευση.

Δειτε την συνέχεια ΕΔΩ